Selecteer een pagina

10 Stappen in de overdracht van uw onderneming

Voor familiebedrijven en MKB

Bedrijfsoverdracht en waardering

Ieder proces van bedrijfsopvolging is uniek. Als JADA Bedrijfsadvies hanteren wij echter wel een aantal basisstappen welke bij iedere opvolging binnen de familie aan de orde komen.

 

  1. In kaart brengen familie, bedrijf en eigendom

Om tot een goed proces van bedrijfsoverdracht te komen is het van belang om het bedrijf, de familie en eventuele andere belanghebbende goed in beeld te brengen. We hanteren hiervoor het drie-cirkel model om familie, bedrijf en eigendom in kaart te brengen. Ook verdiepen wij ons in de opbouw van de familie, de historie van het bedrijf en de activiteiten en markt waarin de onderneming zich beweegt. Hierbij wordt in beeld gebracht of de huidige structuur voldoet voor de beoogde opvolging of er een herstructurering noodzakelijk is. Een mogelijke herstructurering kan het proces van opvolging vertragen indien hier fiscale afkoeltermijnen voor gelden. JADA Bedrijfsadvies adviseert hierin.

 

  1. Inventarisatie wensen en belangen

Wanneer de belanghebbenden in beeld zijn, gaan wij individuele gesprekken aan om de verschillende belangen en wensen te inventariseren. Door vertrouwelijke, open gesprekken te voeren met alle betrokkenen wordt ook bij de belanghebbenden een bewustzijn en betrokkenheid gecreëerd bij het proces, met passieve of actieve inspraak. Deze gesprekken zijn in beginsel vertrouwelijk, alleen met toestemming worden zaken gedeeld met andere betrokkenen.

 

  1. Familiegesprek

Na inventarisatie van de wensen en belangen worden de uitkomsten aan de familie gepresenteerd. We gaan samen met de familie het gesprek aan hoe zij vorm willen geven aan de opvolging van de onderneming.

 

  1. Uitwerken scenario(s) opvolging

Na het familiegesprek worden globaal de scenario’s voor opvolging verkend en uitgewerkt. Er wordt uitgewerkt wie kan opvolgen, binnen welke structuur, financiering binnen de familie of externe financiering, haalbaarheid, zijn de beoogde opvolgers capabel, is er aanvullende training of opleiding benodigd, wat zijn de fiscale gevolgen etc. Deze eerste inventarisatie is op hoofdlijnen en wordt afhankelijk van de wensen van de overdrager en de familie gepresenteerd aan de overdrager en andere betrokkenen. Er wordt een voorkeursscenario gekozen.

 

  1. Bedrijfswaardering

Indien (een deel van) de onderneming onder de bedrijfsopvolgingsfaciliteit (BOF/BOR) wordt doorgeschoven naar de volgende generatie dient er een waarde te worden berekend. Ook wanneer de onderneming wordt verkocht aan de opvolger(s) is er een waardering noodzakelijk. Aan de hand van de Discounted Cash Flow (DCF) methode stellen wij de waarde van de onderneming vast.

 

  1. Vaststellen definitief scenario opvolging

Wanneer de waarde van de onderneming bekend is en er een voorkeursscenario is gekozen, kan dit verder worden uitgewerkt. Hierbij wordt alles doorgerekend, de fiscale gevolgen in beeld gebracht, de juridische kaders uitgewerkt etc. Op basis van deze uitwerking wordt een definitief scenario vastgesteld en worden de acties hiervoor uitgezet.

 

  1. Eventuele afstemming fiscus

Indien de onderneming wordt overgedragen onder de BOR is afstemming met de fiscus noodzakelijk. Ook in ander gevallen kan het nuttig zijn om de waarde en/of leningsvoorwaarden met de fiscus af te stemmen om fiscale risico’s uit te sluiten.

 

  1. Uitwerken contracten

Wanneer alles in beeld is en een eventueel benodigd akkoord van de fiscus is ontvangen wordt de definitieve documentatie opgesteld. Hierbij kan gedacht worden aan een koopovereenkomst, financieringsovereenkomst en een aandeelhoudersovereenkomst. Ook een familiestatuut behoort tot de mogelijkheden. In een familiestatuut leg je als familie vast hoe je met het bedrijf wilt omgaan in relatie tot de familie.

 

  1. Daadwerkelijke overdracht

Wanneer alle overeenkomsten zijn opgesteld en door de betrokken partijen goedgekeurd, kan de daadwerkelijke overdracht plaatsvinden. De overdracht vindt in het geval van een aandelenoverdracht plaats bij de notaris. Meestal maakt de familie hier een feestelijke dag van, waarbij ook de niet opvolgende familieleden worden betrokken.

 

  1. Nazorg, coaching opvolger en overdrager

Na de overdracht van de onderneming kunnen wij als JADA Bedrijfsadvies betrokken blijven bij zowel opvolger als overdrager. Als opvolger sta je wellicht voor allerlei nieuwe zaken zoals leidinggeven, financieel management etc. Als JADA Bedrijfsadvies coachen wij opvolgers in de invulling van deze taken. Voor overdragers kan de nieuwe rol in het begin moeilijk zijn. Waarmee kun je je nog wel bemoeien en wat moet je loslaten? Als JADA Bedrijfsadvies staan wij overdragers bij met een luisterend oor en een advies waar nodig.

 

Neem contact op

3 + 6 =

info@jadabedrijfsadvies.nl
0318 25 00 23
Kauwenhoven 78, Lunteren

JADA Bedrijfsadvies: de menselijke maat staat voorop

Persoonlijk, laagdrempelig, betrokken en creatief. Zo omschrijven Daniël en Jacobine van Weelden van JADA Bedrijfsadvies in Lunteren zichzelf. Samen adviseren en ondersteunen ze ondernemers in het traject rond bedrijfsopvolging en de overdracht van een onderneming. Het echtpaar zet daarbij in op de ‘harde’ financiële kant en de ‘zachte’, relationele en emotionele kant.

De bedrijfsnaam wordt gevormd door de eerste twee letters van hun namen en dat bevestigt alleen maar dat Daniël en Jacobine in hun samenwerking complementair zijn aan elkaar. Ze richten zich met JADA Bedrijfsadvies vooral op het proces rond de overname van familiebedrijven. Daarbij wordt vaak nog meer betrokkenheid en aandacht gevraagd dan bij ander soort bedrijven, merken ze.

Samen met alle direct betrokkenen zoeken Daniël en Jacobine bij bedrijfsoverdrachten naar de beste oplossingen voor het voortbestaan van een (familie)bedrijf. In het geval van familiebedrijven vinden er na een eerste kennismaking vertrouwelijke gesprekken plaats om relaties beter in beeld te brengen wat betreft de cirkels van familie, bedrijf en eigendom. Van daaruit wordt door JADA Bedrijfsadvies de fiscale en juridische situatie met de betrokkenen in kaart gebracht. Daniël en Jacobine presenteren de uitslag vervolgens in een familiebijeenkomst, waarbij zoveel mogelijk recht wordt gedaan aan ieders talenten, wensen en belangen.

Kwaliteiten

Daniël (geboren in Scherpenzeel) en Jacobine (afkomstig uit Leerdam) leerden elkaar kennen tijdens een vakantie in Schotland en vormen sinds 2020 met JADA Bedrijfsadvies hun eigen familiebedrijf. Daniël en Jacobine richten zich allebei op accountancy en advies, maar Daniël is gespecialiseerd in bedrijfswaarderingen en de fiscale en juridische kant van de overdrachten. Jacobine in coaching en advies. Ze is opgeleid in de psychologie en de accountancy als AA. Daniël is registeradviseur bedrijfsopvolging en heeft zijn studie Business Valuation aan Nyenrode Business Universiteit afgerond. Hij is nu druk bezig met de registratie bij het NIRV als Register Valuator (RV’er).

Cijfers en mensen combineren, dat spreekt Jacobine aan. Daniël is meer van de ‘harde cijfers’. Op die manier vormen ze een ideale mix voor een bedrijfsadvies op maat. Aan de ene kant willen ze klanten fiscaal en juridisch adviseren, maar een bedrijfsoverdracht en de periode daarna in goede harmonie laten verlopen, staat net zo hoog in het vaandel bij JADA Bedrijfsadvies.

Mensenwerk

Daniël en Jacobine begeleiden de over-drager en opvolger en zetten hun kennis, ervaring en expertise in om mee te denken over nieuwe teamvorming. Een waarde-ring vindt plaats in afstemming met de opdrachtgever. Daarbij wordt vooruit gekeken aan de hand van een prognose, waarbij natuurlijk rekening wordt gehouden met de huidige economische situatie en de verwachtingen in de markt. Met die waardering worden de onderhandelingen voortgezet. Daarnaast komen ook de opvolgingstactiek en strategie aan de orde.

JADA Bedrijfsadvies kenmerkt zich door een persoonlijke en laagdrempelige samenwerking: er wordt geïnvesteerd in de relatie met de klant en betrokkenen. Het blijft mensenwerk en de menselijke maat staat voorop in het gehele traject. De lijnen blijven daarbij kort en waar nodig wordt alles ook discreet gehouden. Mocht er sprake zijn van een meningsverschil of een diepgaander conflict dan kunnen Daniël en Jacobine gesprekken ingaan als zakelijk mediator, waarvoor ze samen ook een opleiding volgen. Een bedrijfsovername vraagt tijd, ruimte en aandacht en kan ook de emoties oproepen.

Duurzaamheid

Daniël en Jacobine voeren liever vooraf discussies dan achteraf. Een conclusie uit gesprekken met de familie kan bijvoor-beeld zijn dat het verstandiger is om een bedrijf niet aan familieleden over te dragen. Dat past ook in de eerlijkheid en oprechtheid die JADA Bedrijfsadvies kenmerkt. Wanneer een overname binnen de familie wel doorgang kan vinden, heeft JADA Bedrijfsadvies een uitgebreid netwerk aan specialisten, zoals advocaten, juristen of een notaris, om het overnametraject zo zorgvuldig en prettig mogelijk te laten ver-lopen. Daarbij wordt dus niet alleen naar de fiscale en juridische situatie gekeken, maar ook zeker naar duurzame mogelijkheden voor de korte en lange termijn. Daniël en Jacobine leveren ook de nazorg na een overname, zoals de begeleiding van opvolgers in goed bestuur en begeleiding van overdragers in het loslaten.

Dit artikel verscheen in de Vallei Business en is ook hier te lezen: https://www.valleibusiness.nl/lees-meer/artikel/44453/-jada-bedrijfsadvies:-de-menselijke-maat-staat-voorop3

 

Neem contact op

13 + 4 =

info@jadabedrijfsadvies.nl
0318 25 00 23
Kauwenhoven 78, Lunteren

Is steward-ownership een oplossing voor uw opvolging?

Meer dan 60% van de Nederlandse ondernemingen zijn familiebedrijf. Samen zorgen ze voor 25% van de totale omzet en toegevoegde waarde van de Nederlandse economie en bieden een derde van alle werkgelegenheid in ons land. Belangrijk dus om familiebedrijven voort te zetten.

Soms is het echter niet mogelijk om een opvolger te vinden die het bedrijf kan betalen of is er binnen de familie geen opvolger of leiden scheiding en uitkoop tot continuïteitsproblemen. Er kan dan een opvolger buiten de familie gezocht worden die wel de juiste kennis en kunde en dezelfde missie heeft. Deze waardevolle, alternatieve eigendomsstructuur voor familiebedrijven wordt ook wel “steward-ownership” genoemd. Het stuur (de controlerende zeggenschap) van de onderneming is in handen van de meest bekwame en missiegedreven opvolger. Stewards kunnen ondernemende medewerkers zijn, onafhankelijke experts met relevante kennis en ervaring of gekozen vertegenwoordigers.

Twee principes van steward-ownership:

  • Zelfbestuur: zeggenschap wordt niet gekocht of vererft, maar ligt bij de mensen die daadwerkelijk betrokken zijn bij het bedrijf. Stewards hebben (tijdelijk) de zeggenschap die bij eigenaarschap hoort. De rol van de stewards kan per bedrijf variëren, van een soort bewaker tot actief betrokken bij de dagelijkse zaken.
  • Winst dient de missie: belanghebbenden krijgen een eerlijke en goede beloning, maar niet ten koste van het bedrijf, de winst wordt met name geherinvesteerd in het bedrijf en/of gedoneerd conform de missie van het bedrijf.

In Nederland zijn er circa 100 steward-owned bedrijven, die over het algemeen goed scoren op langetermijndoelstelling en winstgevendheid. De familie kan actief betrokken blijven, maar de zeggenschap wordt gedeeld. Juridisch kan dit als volgt geregeld worden:

  • Er kan een beheerstichting boven het bedrijf komen als beheerder van de steward-owned structuur.
  • Er kunnen kwaliteitseisen aan de stewards gesteld worden. De familie en de ondernemingsraad kunnen bijvoorbeeld elk een bestuurder aandragen en daarnaast twee tot vier overige onafhankelijke bestuurders zoeken, met wederzijdse goedkeuring. Governance structuren worden ingericht.
  • Winst- en stemrecht kunnen worden gescheiden, zodat winst niet belangrijker wordt dan de missie.
  • Er kan gewerkt worden met een gouden aandeel, waarbij de eigenaar hiervan een bijzonder veto- en/of goedkeuringsrecht. Stemrechten en economische rechten worden dan niet met elkaar gecombineerd.
  • Een variant op het gouden aandeel kan zijn dat een winstgerechtigde binnen een familiebedrijf een aandelenbelang houdt, terwijl de zeggenschap wordt gehouden door de stewards.

Door de continuïteit en missie voorop te stellen, kan het familiebedrijf zich richten op onafhankelijkheid op de lange termijn.

Doorpraten over de uitdagingen in het vinden van opvolgers?

Neem contact op via onderstaand contactformulier of bel ons op 0318-250023.

Neem contact op

11 + 1 =

info@jadabedrijfsadvies.nl
0318 25 00 23
Kauwenhoven 78, Lunteren

Marktomstandigheden en hun invloed op (familie)bedrijven

Voor familiebedrijven en MKB

Bedrijfsoverdracht en waardering

Marktomstandigheden en hun invloed op (familie)bedrijven

Het zal niemand ontgaan dat bedrijven het over het algemeen moeilijker hebben gekregen sinds de Coronapandemie. Er zijn verschillende marktomstandigheden die invloed hebben op bedrijven. Familiebedrijven ervaren dit soort urgente problemen:

  • Onzekere inkoopprijzen
  • Schaarste personeel
  • Stijgende energieprijzen
  • Stijgende personeelskosten
  • Belastingschulden ten gevolge van de Coronapandemie
  • Toenemend debiteurenrisico

Marktomstandigheden zoals onzekere inkoopprijzen en arbeidsmarktkrapte brengen de continuïteit van productie en dienstverlening van het bedrijf in gevaar. Stijgende energieprijzen en personeelskosten beïnvloeden de winstmarges negatief. Het afbetalen van belastingschulden en toenemend debiteurenrisico zorgt ervoor dat er minder vermogen is om te investeren. Daarnaast is er nog sprake van hoge inflatie en geopolitieke ontwikkelingen. Familiebedrijven zijn verontrust over de continuïteit van hun bedrijf.

Hoe kunnen we hier mee omgaan?

  • Voor wat betreft belastingschulden ten gevolge van Corona is er een aangepaste betalingstermijn mogelijk van 60 maanden. Door gebruik te maken van de maximale aflossingstermijn kan er langer liquiditeit binnen het bedrijf behouden worden.
  • Familiebedrijven zijn vaak vooral met eigen vermogen gefinancierd. Dit biedt mogelijkheden om aanvullende financiering aan te trekken voor bijvoorbeeld vastgoed, voorraad of werkkapitaal. Hierdoor kunnen investeringen wel plaatsvinden en/of kan de druk op de liquiditeit worden verlicht.
  • Door het bedrijf continu te blijven voorzien van relevante managementinformatie kan tijdig worden bijgestuurd wanneer de marktomstandigheden hierom vragen. Wanneer de managementinformatie wordt voorzien van concrete KPI’s, kan ook hierop bijgestuurd worden om de efficiency binnen het bedrijf te verbeteren. Hierdoor verbeteren de winstmarges wat een positief effect heeft op de continuïteit van het bedrijf.
  • Een toenemend debiteurenrisico kan afgedekt worden door het afsluiten van een verzekering hiervoor of door gebruik te maken van factoring. Ook het voeren van een goed debiteurenbeleid met tijdige aanmaning en incasso kan dit risico verkleinen.
  • Door een positief werkklimaat met aantrekkelijke (secundaire) arbeidsvoorwaarden aan te bieden en daarnaast een actief HR-beleid omtrent ziekteverzuim te hanteren, kan de personeelskrapte geminimaliseerd worden.

Zo zijn er nog meer mogelijkheden en adviezen om samen te bespreken. Wil je met JADA Bedrijfsadvies hierover doorpraten? Mail of bel ons voor een vrijblijvende kennismaking.

Neem contact op

2 + 14 =

info@jadabedrijfsadvies.nl
0318 25 00 23
Kauwenhoven 78, Lunteren

JADA Bedrijfsadvies in de Ede Totaal – Expertise in bedrijfswaarderingen

Voor familiebedrijven en MKB

Bedrijfsoverdracht en waardering

Als JADA Bedrijfsadvies staan we weer in de nieuwste Ede Totaal. Hieronder kun je het artikel lezen.

Artikel Ede Totaal

De tekst van het artikel:

JADA Bedrijfsadvies ontzorgt en denkt mee!

Denkt u weleens na over bedrijfsoverdracht of bedrijfsopvolging, maar weet u niet precies hoe u dat het beste aan kan pakken? Maak gebruik van de kennis en kunde van Jacobine en Daniël van Weelden van JADA Bedrijfsadvies!

Bij bedrijfswaarderingen adviseert en ondersteunt JADA Bedrijfsadvies u. Jacobine: ‘Bedrijfswaardering komt voor in verschillende situaties, niet alleen bij de aankoop of verkoop van een bedrijf. Het is breder.’ Daniël vult aan: ‘Denk bij bedrijfswaardering aan bedrijfsopvolging bij een familiebedrijf, overlijden van de aandeelhouder, management buy-out (MBO), uitkoop van een aandeelhouder of bijvoorbeeld echtscheiding. Voor elke situatie leveren wij maatwerk.’

De waarde van je bedrijf is afhankelijk van de context, het moment en de verwachtingen van de persoon voor wie de waardering wordt uitgevoerd. ‘Om tot een waarde te komen vormen wij ons eerst een beeld van het bedrijf en de markt waarbinnen het bedrijf opereert. Op basis van de toekomstverwachtingen en het specifieke risicoprofiel van de onderneming stellen we een waardeberekening op.’

Jacobine: ‘Wij investeren in de relatie met de klant. Laagdrempelig, persoonlijk. Dat is onze toegevoegde waarde. Als de situatie zich voordoet maken wij gebruik van een netwerk aan specialisten zoals advocaten, juristen of een notaris.’

Meer weten? Neem contact op voor een vrijblijvend intakegesprek met Daniël en Jacobine.

 

De hele Ede Totaal even inzien? Dat kan via deze link: https://issuu.com/peterscommunicatie/docs/ede_totaal_november_2023_online 

Neem contact op

1 + 15 =

info@jadabedrijfsadvies.nl
0318 25 00 23
Kauwenhoven 78, Lunteren

JADA Bedrijfsadvies denkt mee bij duurzaam ondernemen

Wat is het belangrijkste doel van uw bedrijf: winstmaximalisatie of een maatschappelijk of ecologisch doel? In de laatste gevallen hebben we het dan over duurzaam ondernemen: verder kijken dan winstmaximalisatie en richten op niet-financiële zorgen en plichten.

Duurzaamheid kan extern opgelegd worden door wetgeving en richtlijnen. Er kunnen economische drijfveren zijn zoals kostenreductie. Er kunnen echter ook interne drijfveren zijn zoals waarden en verplichtingen ten opzichte van toekomstige generaties.

Duurzaam ondernemen: Een uitdaging voor bedrijven

Duurzaamheid kan een manier van ondernemen zijn, waarbij er aandacht is voor zowel winstmaximalisatie als sociale, ethische en ecologische verantwoordelijkheden. Wat houdt dit concreet in? Duurzaamheid kan uitgelegd worden in vier dimensies:

  • Economisch: duurzaam klantportfolio, selectie van duurzame leveranciers, positieve impact van producten en diensten
  • Sociaal en maatschappelijk: gezondheid en welzijn van medewerkers, maatschappelijke initiatieven zoals sponsoring en goede doelen, diversiteit in het personeelsbestand, verbetering van arbeidsomstandigheden bij leveranciers uit andere landen
  • Ecologisch: energie-efficiency, hergebruik van materialen en grondstoffen, reductie emissie van broeikasgassen
  • Goed bestuur: aanpak van onetisch gedrag, bedrijfscultuur, integriteit en gedragscodes, duurzaamheid meenemen in de besluitvorming, medewerkers motiveren om bij te dragen aan de verduurzaming van het bedrijf, voorbeeldgedrag

Familiebedrijven en duurzaamheid

Familiebedrijven zijn bij uitstek het voorbeeld van duurzaamheid:

  • ze kenmerken zich door een langetermijnperspectief
  • vaak zijn het de eigenaren die kapitaal verschaffen
  • er zijn hechte banden met het personeel
  • er is sterke binding met de regio
  • er wordt bewust rentmeesterschap uitgedragen

De drijfveren voor duurzaamheid komen bij familiebedrijven vooral vanuit innerlijke passie.

Duurzaam ondernemen is belangrijk voor familiebedrijven, maar omgekeerd zijn familiebedrijven ook van belang voor het vergroten van de impact van duurzaam ondernemen. Duurzaamheid is geen doel opzich. Echter, duurzaamheid gecombineerd met kostenbesparingen en het kunnen voldoen aan een veranderende marktvraag, kan goed bijdragen aan een betere toekomst. Daarbij is het belangrijk om kennis over duurzaamheid te hebben en hoe dit toegepast kan worden binnen het bedrijf.

JADA Bedrijfsadvies denkt graag mee in duurzaam ondernemen en duurzame overdrachten voor een duurzame toekomst!

Neem contact op

4 + 1 =

info@jadabedrijfsadvies.nl
0318 25 00 23
Kauwenhoven 78, Lunteren